साहित्यकृतीमुळे वाचकांमधला माणूसपणाचा अंश वाढवा आणि जात-धर्म-पंथाचा फुकाचा गर्व गळून पडावा, अशी अपेक्षा असते. गीतांजली श्री यांच्या ‘बुकर इंटरनॅशनल’ने हे पुन्हा सिद्ध झाले!

गीतांजली श्री यांच्या ‘रेत समाधी’ या हिंदी कादंबरीच्या डेझी रॉकवेल यांनी केलेल्या इंग्लिश अनुवादाला ‘बुकर इंटरनॅशनल’ हा नोबेलनंतरचा सर्वोच्च मानला जाणारा पुरस्कार मिळाला. पुरस्काराची रक्कम किती? तर तब्बल ५० हजार पौंड. इंग्रजी साहित्यातल्या अभिजनांची मक्तेदारी असलेला बुकर पुरस्कार आणि त्याची डोळे फिरवून टाकणारी रक्कम ऐकून काहीतरी अदभुत, अद्वितीय नि अवर्णनीय घडलेय, याची अनेकांची खात्री झाली. पण.......

मनाचे ‘समाधान-असमाधान’ यातून रोजच्या निरस जगण्यात उभे राहणारे नाट्य, हे या कथासंग्रहाचे वैशिष्ट्य आहे. या कथा माणसातल्या सौंदर्याबरोबरच विरूपतेचेही दर्शन घडवतात आणि विजिगीषेबरोबरच माणसाच्या आत्मनाश, आत्मघाती वृत्तीवरही बोट ठेवतात

मानवी स्वभाव वैशिष्ट्ये-वैगुण्याचा कोपरा नि कोपरा तपासत प्रिय-अप्रिय वैश्विक सत्यापाशी वाचकास आणून सोडते, ती अस्सल कथा किंवा ‘माणूस असा का वागतो?’ या प्रश्नाचे सोपे उत्तर देण्यापेक्षा ‘माणूस असाही वागतो’ असे सुचवते ती अस्सल कथा- या काही निकषांवरही प्रस्तुत संग्रहातल्या कथा उजव्या ठराव्यात, अशा आहेत. यातल्या काही कथांनी एक सामान्य वाचक म्हणून माझा पिच्छा पुरवला आहे.......